Birçok farklı uygarlığa ev sahipliği yapmış olan bu topraklar her yeni kurulan uygarlığın katkılarıyla yeni kentler, yeni kültürler ve yapılar inşa etmiştir. Bu uygarlıkların yıllar önce inşa ettiği eserler ve kentler bugün de tarihin tüm yıkıcılığına ve dönüştürücülüğüne rağmen zamana meydan okurcasına hala ayakta durmaktadır.
Efes Antik Kenti
Efes kentinin inşası MÖ 6000 yıllarına yani Neolitik Çağ olarak adlandırılan Cilalı Taş devrine kadar uzanmaktadır. Doğu ile Batı arasında bir köprü niteliğinde olan kent tarih boyunca hem ekonomik hem politik hem de askeri anlamda bu bölgede kurulan uygarlıkların göz bebeği olmuştur. Efes çoğunlukla ticaret limanı olması sebebiyle Roma döneminde Asiya eyaletinin başkenti olmuştur.
Anadolu’nun kadim geleneklerinden olan eski Anatanrıça “Kibele” geleneğine dayalı Artemis kültürünün en önemli tapınağı da bu şehirde bulunmaktadır. Tarih boyunca kent defalarca yer değiştirdiği için kentin kalıntıları geniş bir alana yayılmış haldedir.
Bergama Antik Kenti
Parşömen kağıdının ana vatanı, eczacılığın babası Hekim Galenos’un şehri olan bu antik kentin ismi antik dönemdeki adı olan Pergamon’dan gelir. Helenistik Roma, Doğu Roma, Osmanlı dönemlerinden kalma bir çok yapının bulunduğu Bergama çok katmanlı bir kent yapısı ile karşımıza çıkmaktadır. Dağın tepesindeki antik Pergamon bölgesi anıtsal helenistik çağ şehir planlamacılığının da en güzel örneğidir. Athena ve Trajan Tapınakları Helenistik dönemin en yüksek tiyatro yapısı olarak bilinirken Zeus Sunağı kentin en dikkat çekici unsurlarındandır.
Eski zamanlarda önemli bir eğitim ve sağlık merkezi olan kent daha sonra Roma İmparatorluğunun Asya Eyaletinin başkenti olmuştur. Roma dönemlerinden sonra bu katmanların üzerine yapılmış Osmanlı mimarisine ait birçok han, hamam ve ticaret merkezine ev sahipliği yapmış, tarihi dokusuyla zamana meydan okumuştur.
Sardes Antik Kenti
Sardes antik kenti Manisa’nın Salihli ilçesi sınırlarında bulunmaktadır. Parayı icat eden Lidya uygarlığına başkentlik yapmış olan bu kent tarihi Kral yolunun başlangıç noktasında yer almaktadır. Bununla birlikte hayal edilemeyecek kadar malvarlığına sahip olan Krezüs’ün (Karun) vatanıdır.
Kentin Mezapotamya dışındaki en yüksek savunma duvarlarıyla çevrilmiş olması başka bir önemli yanını oluşturmaktadır. Bu durum kentin zenginliğinden kaynaklı olarak dışarıdan gelebilecek istila ve yağmalara karşı güvenliğe ne kadar önem verildiğini görmemiz açısından önemlidir.
Kentin bir diğer önemli yanı ise bugüne kadar korunmuş olan dünyanın en önemli İon tapınaklarından birine ev sahipliği yapmasıdır. Kentte korunmuş Roma yapıları içinde antik dünyanın en büyük havrası da yer almaktadır.
Tarihi kentte Bintepeler (Dünyanın en büyük mezarlık bölgesi), Gymnasium (Sportif faliyetler için kurulmuş), Kibele Sunağı, Bizans surları ve agora kalıntılarıdır.
Phokaia Antik Kenti
Bugünkü Eski Foça’nın bulunduğu bölgede yer alan Phokaia Yunanistan’ın Phokis kenti çevresinden gelen göçmenler tarafından kurulmuştur. Phokaia döneminde sahip olduğu iki liman sayesinde önemli derecede gelişmiş ve antik zamanların en önemli liman şehirlerinden biri haline gelmiştir.
Batı Anadolu’nun Pers İmparatorluğu tarafından istila edildiği dönemde bağımsız statüsünü korumuş olsa da Perslerin verdiği hasar o kadar yıkıcıydı ki bir daha eski görkemine hiçbir zaman kavuşamamıştır.
Erythrai Antik Kenti
İzmir’in Çeşme ilçesi eskiden Cyssus olarak da bilinen antik kent Erythrai’nin bir limanıdır. Kent M.Ö 6. yüzyılda önemli bir yerleşim alanıydı. Kent Mısır, Kıbrıs ve bazı Batı ülkeleriyle ilişkiler kurarak ticaretini geliştirdi. Kent Osmanlı döneminden kalma bir kale, kervansaray ve birçok çeşme barındırır.
Son yüzyılda Athena Pallas Tapınağı’ndaki küçük heykellerin Akropolis’teki kazılar sırasında bulunmasıyla tekrar ünlenen bu antik kentteki en önemli kalıntılardan biri Arkaik Çağ’a ait bir kadın heykelidir. Heykel bugün İzmir Arkeoloji Müzesi’nde sergilenmektedir.
Ege bölgesinde yer alan antik kentler, çevresi ve kültürüyle zamanın yıpratamadığı sosyal, kültürel ve tarihi zenginlikleriyle zamana meydan okurcasına karşımızda durmaktadır.
Bir cevap yazın